Pintura, ESPAZIOA y cuerpo. Izaskun Alonso Saratxaga

 

Pintura, ESPAZIOA eta gorputza.

Izaskun Alonso Saratxaga

Espazioa aretoan erakusketa prestatu dut eta pintura aurkeztuko dut. Bitxia da, bi gai horiek azkenaldian obsesionatu egiten nautelako: espazioa eta pintura. Espazioa sortzen duen eta izateko asmoz sortutako arkitekturari lotutako pintura gorputza bizi da.

Bizi izateak leku bat hartzea eta bertan bizitzea esan nahi du. Bizitzeko espazioak diseinatu eta eraikitzeko artea arkitektura da. Beraz, bizi daitekeena prozesu arkitektoniko ororen motorra da, eta horrek esan nahi du proiektu ororen erdigunea gizakia dela. Hori dela eta, horma, zoru eta sabaietan pintatzen dudanean, uste dut aterpe bat egiten dudala, pinturan bizitzeko leku bat.

Lissitzkyk pintura-lana espazio arkitektonikora eraman zuen, euskarriaren bidimentsionaltasuna suntsituz eta bizitza erreala, ikuslea obran sartuz. Ondoren, 60ko hamarkadan, artistek beren obrak egiteko alternatibak bilatu zituzten eta berriro horma euskarri piktoriko bihurtu zen, arkitektura, markoa eta testuinguruko esku-hartzeak, arkitektura pinturaren beraren edukia izanda. Laurogeiko hamarkadan, “eremu hedatuan pintura” kontzeptua erabiltzen hasi zen Daniel Buren artistaren lana izendatzeko. Rosalind Kraussek 1979an argitaratu zuen La escultura en el campo expandido saiakeran sortu zen kontzeptu hori: eskultura postmodernitatean ulertzeko erreferentea den testu bat, idulkia galdu ondoren. Eskulturan gertatu zen bezala, gaur egungo praktika piktorikoan
konbentzioak zabaltzen dituzten transformazioak eta urratzeak.

David Barrok “pintura berraragitu” terminoa erabiltzen du pinturak beste euskarri batzuetan proiektatzeko fenomeno hau edo pinturaren adierazpena beste tresna batzuen bidez definitzeko (2015,59).

Hainbeste dira estiloak, herentziak, artistak eta bitartekoak, zaila dela gaiaren egoera bat zehaztea, Tierry de Duve pentsalari frantsesak adierazi zuen bezala, pintura jada ez da teknika bat, tradizio bat baizik. Pintura ideia bat da, pentsatzeko modua, ziuraski pinturari berari buruz, mundua atzemateko duen aukerari buruz. Esan liteke pinturaz "pintura" hitza baino ez zaigu geratzen, esanahien kaleidoskopio gisa diharduena. Horrela, pinturaren inguruan esaten eta egiten den guztia pintura bera izango litzateke, jarrera baten, posizionamendu baten adierazpen gisa, artista bere lekua (bir)pentsatzen egotera inplikatuko duena, eta margotzen jarraitzearen zergatia ez ezik, zertarako eta nola jarraitu ere galdetuz. (Barro, 2009, 7)

Belen Mazuecos (2017) egungo pintura-formak lautan egituratzen ditu: pintura hutsa edo pintura ready-made gisa, diziplinen arteko hibridazioak: pintura + marrazkia, pintura + eskultura, pintura + argazkia, pintura + bideoa, pintura + gorputza eta mugimendua eta instalazio-proiektu hibridoak/site specific esku-hartzea. Pintura museoa edo benetako testuingurua (hiri-espazioa edo paisaia) inbaditzen duten esku-hartzeetan proiektatzen da, eta espazio-koadrotik espazio-girora aldatzea aldarrikatzen da. Pinturarik gabeko pintura eta pintura ideia gisa.

Orain arte egin ditudan lanak aztertuz gero, ikusten dut pinturan zein ready made gisa koka daitezkeela. Mazuecos autoreak koadroaren mugei buruzko hausnarketa gisa definitzen du, eta/edo koadroak instalazio gisa aurkezten ditu, esanahi berri baten bila edo site specific esku-hartze gisa, koadroa espaziora zabalduz eraldatzeko helburua duena. Bi ildo landu ditut: pintura mihise gainean eta pintura-proiektuak barnealdean eta kanpoaldean. Mihise gainean forma sinpleak dituzten konposizioak margotzen ditut, non kolorea den protagonista. Akrilikoa erabiltzen dut, azkar lehortzen delako, saio berean ezabatu, estali eta berriz margotzeko aukera ematen didalako. Prozesu mistoa da, eta pinturaren gainazalari argazkiak ateratzen dizkiot. Gero desagertzen diren pintura-ekintzen uneak aztertu nahi ditut, irudiak editatu eta errepikapen-ereduak egiten ditut, hasiera eta amaierarik gabeko all over azalera bat sortzeko. Pinturaren antzeko ezaugarri bisualak dituzten konposizioak lortzen ditut, nolabait tronpe-oeil bat sortuz. Oihalezko oihalean imprimatzen dut berriro, eta haren gainean margotzen jarraitzen dut. Beste gainazal batzuen gainean ere inprimitu egiten dut, hala nola ehuna, moketa, linolioa, biniloa eta beira. Horrek aukera ematen dit pintura eguneroko bizitzara egokitzeko. Elementu guztiekin, leku berri bat eraikitzen duen assemblage bat sortzen dut erakusketa-aretoan. Barneko eta kanpoko espazioetako proiektuei dagokienez, garrantzitsuena lekua ezagutzea eta esku hartzeko orduan gogoeta-objektu bihurtzea da. Barrualdeetan pintura beste teknika batzuekin hibridatzen da, emaitza iraunkor eta funtzionalak bilatuz, eta kanpoaldean horma-pintura da protagonista.

Pintura koadrotik kanpo hedatzea ikuslearengana hurbiltzea da, eta piezaren konplize bihurtzen da, hura bizi ahal izateko.

Izaskun Alonso Saratxaga

2022ko azaroaren 8an